Rum Siyasileri Tanımak (7/9)

Avrupalı Parti (EVROKO)

Siyasi Yelpazedeki yeri: Aşırı Milliyetçi Parti

Kelimesi kelimesine çeviri yapıldığı vakit bu partinin Türkçe adı “Avrupalı Parti” veya “Avrupa’ya mahsus Parti” olmalıydı ama bu güne kadar süregelen kullanım “Avrupa Partisi” şeklinde olup 3 Temmuz 2005 tarihinde kurulmuştur.

Kuruluş hikayesi aslında partinin felsefesini ve siyasi yelpazedeki yerini de çok iyi bir şekilde gözler önüne sermektedir.

Avrupa partisi, 2005 yılında “Yeni Ufuklar” ve “Avrupalı Demokrasi” adlı iki küçük Rum siyasi partisinin birleşmesinden doğmuştur. Genelde Rum siyasi hayatından bu tür birleşerek yeni bir parti kurma alışkanlığı ve geleneği yoktur.

Yeni Ufuklar (Neoi Orizontes, New Horizons) adlı siyasi parti 27 Mayıs 2001 tarihinde yapılan Rum Meclisi seçimlerinde oyların  yüzde 3’ünü alarak Meclise 1 milletvekili sokmayı başarmış bir partidir.

24 Nisan 2004 Annan Planına Referandumunda DISY Merkez Yönetim Kurulu’nun “Evet” yönünde karar alması ve partililerine “Evet” oyu vermeleri yönünde çağrı yapmasına karşı çıkan ve parti ilkelerine karşı gelerek “Hayır” propagandası yapan dört Milletvekili (Şillouris, Prodromou, Erotokritou ve Taramoundas) partiden ihraç edilmeleri sonrasında “Avrupalı Demokrasi” adlı yeni bir parti kurdular.

Rum Meclisi’nin 2006 seçimlerinden bir yıl evvel “Yeni Ufuklar” ve “Avrupalı Demokrasi” adlı bu iki parti birleşerek 3 Temmuz 2005 tarihinde “Avrupa Partisi”ni oluşturdu ve 21 Mayıs 2006 tarihinde yapılan Parlamento seçimlerinde “Avrupa Partisi”  oyların yüzde 5.8’ini alarak 56 kişilik Rum Meclisinde 3 sandalye sahibi oldu.

17 Şubat 2008 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Nikos Koutsou’yu Cumhurbaşkanı adayı çıkaran EVROKO, oyların yüzde 4.2’sini alarak yarışı 4. sırada bitirdi. Parti Başkanı, kurucu milletvekili Demetris Şilluras olup, aşırı sağ görüşleri ile tanınmaktadır.

Parti açıklamasında ve politik literatürde merkeziyetçilik ideolojisi ile hareket eden siyasi parti olduğu yazsa da, Yunan Milliyetçiliğinden ziyade Kıbrıs Rum Milliyetçiliği güden ve Türklerle ortak bir devlet kurulması fikrini benimsemeyen bir partidir.

Özellikle dönüşümlü de olsa bir Kıbrıslı Türk’ün müzakereler sonrasında kurulacak ortak devlette Cumhurbaşkanı olmasına karşı görüş beyan etmektedirler. Olası bir antlaşmadan sonra, sayısı ne olursa olsun gerek Türk askerinin gerekse de Türkiye’den gelip adaya yerleşen ve KKTC vatandaşı olan kişilerin adada kalmasına da şiddetle karşı çıkmaktadırlar.

Bu görüşlerini de saklayabilmek ve kamufle edebilmek için de Kıbrıs sorununa müzakereler sonrasında getirilecek çözümün Birleşmiş Milletler kararlarına ve Genel Sekreterin raporlarına harfiyen uygun, “Avrupa Birliği Müktesebatı” (European Acquis) ve “İnsan Hakları” ile de tamı tamına uyumlu olmasının partilerinin prensibi olduğunu her fırsatta dile getirmektedirler.

24 Nisan 2004 Annan Planı referandumunda Kıbrıslı Rumların verdikleri yüzde 76 oranındaki “Hayır” oylarının dikkate alınmasını ve bu karara da koşulsuz olarak saygı duyulmasını talep etmektedirler.

AB’nin Kıbrıs sorununa müdahil olmasını, AB’nin yapay ayrılıkları ortadan kaldırmak prensibinin adada uygulanmasını ve Kıbrıslı Türklerle Kıbrıslı Rumların birleşik bir Kıbrıs devleti içinde ırksal ayrılık olmadan birlikte yaşamaları gerektiğini savunmaktadırlar.

Konum ve sınıflama olarak fanatik, sağcı ve Kıbrıs Rum Milliyetçisi bir partidir.

Kıbrıs Rum tarafındaki "Siyasi Yapılanmayı" ve Kıbrıslı Rumların Kıbrıs konusuna bakışını anlatan bu yazı dizisi devam edecek…

Prof. Dr. Ata ATUN

ata.atun@politikadergisi.com