İçeriği Yazan: Mehmet ÇAĞIRICI Zaman: Cum, 09/12/2011 - 21:58
Aslında benim Sayın Alphan TELEK'e yönelttiğim eleştirinin tam yerine oturması, anlam kazanması için "Teori" ile "pratik" arasındaki ilişkinin iyi anlaşılması gerekiyor. Aksi durumda K. Marks'ın ifadesindeki çok genel bir teori olan "Felsefe"nin nasıl olacak ta dünyayı değiştirecek sorunu çözülmemiş olur.
Teori ile pratik aslında birbirini tamamlayan bir bütündür. Tıpkı madeni bir paranın iki yüzü gibi. Nasıl ki "yazı"sız ve "tura"sız örneğin madeni bir TL olamayacağı gibi teorisiz pratik, pratik bir amaç taşımayan bir teori de olmaz. Teori ve pratik hem birbirlerinin tersidirler hem de birbirleriyle iç içedirler. Teori ile pratiğin birliği kendisini öznenin eyleminde gösterir. Her insan aslında bunu günlük yaşamında defalarca yaşar.
Örneğin diyelim ki o gün alış veriş yapmak istiyorsunuz. Bunu yapmak için önce ne alacağınızı, alacaklarınızın özelliklerinin ve kalitesinin nasıl olacağı, nereden alacağınızı, oraya nasıl gideceğinizi, almak için yeterli paranın yanınızda olup olmadığını vs. kafanızda düşünür tasarlarsınız. Bu işlem işte teoridir. Sonra gider alış verişinizi yaparsınız. Bu da "pratik"tir. Şimdi eğer ne almak istediğinizi, nereden almak istediğinizi veya yanınızda paranın olup olmadığını önceden düşünmezseniz alış veriş de yapamazsınız(teorisiz pratik olmaz). Örneğin paranız yeterli değilse ödeme yapamazsınız. Veya ayakkabı alacaksanız, manavda bunu bulmazsınız vs.
Görüldüğü gibi basit bir alış-veriş pratiği bile önceden düşünmeyi ve planlamayı(teoriyi) gerektirmektedir. Bir şeyi önceden düşünmeden, planlamadan körü körüne iş yapmak olanaksızdır. Öte yandan sırf iş olsun diye de teori yapılmaz. Her teori anlamlı bir işin uygulaması(pratik) için yapılır. Aksi halde olsa olsa bu Don Kişot'un yel değirmeni pervaneleriyle yaptığı mücadelesi gibi, içi boş soyut kavramlarla vakit öldürmek olur.
Aslında K.Marks "filozoflar bugüne kadar dünyayı yorumlamakla yetinmişlerdir ancak mesele onu değiştirmektir" derken, bu ifadesiyle kendisinden önceki bütün felsefelerin pratik bir hedefe yönelmediklerini eleştirmiştir. K.Mark önceki felsefeleri yani genel teorileri eleştirmekle kalmamış, kendisinin yakın arkadaşı F. Engels ile birlikte kurdukları "Diyalektik materyalist" felsefesi ile neden ve nasıl kapitalist toplumun devrimci eylemlerle değiştirilip sosyalizme dönüştürele bilineceğinin teorisini de seçenek olarak sunmuştur.
Yorumlar
"Kavramların Önemi'" eleştirisine ek açıklama