Diktatörlüklere hayır, demokrasi kılığına girmiş diktatörlüklere hayır derken, gerçek bir demokrasi için mücadeleye evet diyoruz...
Paranın ve ölümün övülmesine hayır diyoruz. En çok malı olanın en değerli olduğu, mallara ve insanlara fiyat biçen sisteme hayır diyoruz. Silahlara her dakika iki milyon dolar harcayan ve her dakika otuz çocuğu açlıktan ya da iyileştirilebilir hastalıklardan öldüren bir dünyaya hayır diyoruz.
Eşyaları korurken insanları öldüren nötron bombası çağımızın mükemmel bir simgesi. Gecenin yıldızlarını askeri hedeflere çeviren katil sistem için insanoğlu bir üretim ve tüketim faktöründen, bir kullanım aracından başka bir şey değil; zaman yalnızca ekonomik kaynak, bütün gezegen suyu son damlasına kadar emilecek bir rant kaynağı. Zenginliği çoğaltmak için yoksulluğu çoğaltılıyor ve diğerlerinin yoksulluğunu çizginin dışında tutmak, bu çok “az”ın zenginliğini gözetmek için silahlar kat kat artıyor, bu arada yalnızla da kat kat artıyor. Bize ne yiyecek ne sevecek bir şey veren, çoğunluğu yiyecek açlığına, çok daha fazla kişiyi de kucaklaşma açlığına mahkûm eden bu sisteme hayır diyoruz.
Yalana hayır diyoruz.
Büyük iletişim araçlarının evrensel ölçekte yaydığı egemen kültür, bizleri dünyayı yakınımızdakilerin olsa olsa bir mal ya da rakip olabileceği ama asla kardeş olamayacağı bir süpermarket ya da otoyol saymaya davet ediyor. İnsan aşkını sonradan fazlasıyla geri almak için spekülasyona tabi kılan bu yalancı sistem gerçekten bir bağsızlık kültürüdür:
Tanrısı muzafferler, paranın ve iktidarın başarılı sahipleridir; kahramanları daha bu kişileri ulusal güvenlik doktrininin uygulayarak koruyan üniformalı rambolardır. Söyledikleriyle ve sustuklarıyla, egemen kültür yoksulların yoksulluğunun, zenginlerin zenginliğinin bir sonucu olmadığı yalanını söyler, bu kimsenin suçu değildir, bir keçinin kulağından çıkmıştır ya da yoksulları tembel ve eşek yapan Tanrı’nın işidir.
Güçlü düşünce imalatçıları bize sanki yokmuşuz gibi davranırlar ya da sanki aptal gölgelermişiz gibi. (...) İtaatlerimizi ödüllendirirler, zekâmızı canlandırırlar ve yaratıcı enerjimizin soluğunu keserler. Biz düşünülenleriz ama düşünenler olamayız. Yankıya hakkımız var ama sese yok, yönetenler bizim papağanlık yeteneğimizle överler.
Biz hayır diyoruz.
Bu pespayeliği kader olarak kabul etmeyi reddediyoruz.
Biz korkuya hayır diyoruz.
Söyleme korkusuna, yapma korkusuna, olma korkusuna hayır.
Görünen sömürgecilik söylemeyi yasaklıyor, yapmayı yasaklıyor, olmayı yasaklıyor. Daha etkili olan görünmez sömürgecilik bizi söylenemeyeceğine, yapılamayacağına, olmayacağına inandırıyor.
Koku gerçeklik kılığına bürünüyor.
Bu dünya tablosunda, biz insan sözünün tarafsızlığına hayır diyoruz. Çevremizde gerçekleşen gündelik çarmıha germeler karşısında bizi elimizi yıkmaya davet edenlere hayır diyoruz.
Biz hayır diyoruz ve hayır derken de evet diyoruz.
Diktatörlüklere hayır, demokrasi kılığına girmiş diktatörlüklere hayır derken, gerçek bir demokrasi için mücadeleye evet diyoruz; kimsenin ekmeğinin ve sözünün reddedilemeyeceği, Neruda‘nın bir şiiri ya da Violeta‘nın bir şarkısı kadar tehlikeli ve güzel olacak bir demokrasi için mücadele evet diyoruz. (...)
Onursuz barışa hayır derken, adaletsizliğe karşı kutsal isyan hakkına (...) evet diyoruz.
Paranın özgürlüğüne hayır derken, insanların özgürlüğüne evet diyoruz. (...)
Dünyayı bitimsiz bir kışlaya çeviren güçlülerin intihara varan egoizmine hayır derken, bize evrensel bir anlam katan, tüm o gardiyanlara rağmen bütün sınırlardan daha güçlü olan kardeşlik gücünü onaylayan insan dayanışmasına evet diyoruz.
Hayal kırıklığının hüzünlü cazibesine hayır derken, umuda evet diyoruz.
(Metis Seçkileri, ‘Biz Hayır Diyoruz içinde, 1988 ortalarında Şili, Santiago‘da ‘Şili Yaratıyor‘ günlerinin açılış konuşmasıdır. s.193-195
iletisim@politikadergisi.com
Yorumlar