"Hocam, Bu Terör Kime Hizmet Ediyor?"

Hain namlular önünde can veren, asker sivil tüm Şehidlerin saygın anılarına; kalanların da donmuş zekalarına.. Gazetede, televiyonda, sokakta, her yerde aynı soru. Sen de bana soruyorsun: “ya Hocam, bu terör kime hizmet ediyor?” Peki o zaman, al bakalım atlası eline; aç Avrasya sayfasını.

Hani eskiden, çocuk dergilerinde çıkardı, çizgi bulmacalar, sayıları sırasıyla birbirine çizgilerle bağlardın da, sonunda bir şekil çıkardı ortaya; hatırladın değil mi? Tamam, adını andığım yerleri tek tek, doğudan batıya doğru bir çizgi ile birbirine bağla bakalım:

İlk olarak, Avrasya’nın zengin petrol ve doğalgaz kaynaklarının olduğu ülkeleri işaretle. Nereler mi bunlar? güneydse yüksek Himalaya sıradağları ile, kuzeyde soğuk Sibirya tundrası arasında kalan, aşağı yukarı bütün bir Orta Asya coğrafyası.

Sonra, bu kaynak topraklardan gelişmiş endüstri ülkel

erine petro-gaz taşıyan boru hatlarının ve projelerinin üstünden geç.

Dilersen, isim isim sayayım da, bir yerlerden bul buluştur, çiz hatların üstünü haritada:

- "Nabucco hattı" -ki uluslar arası sözleşmesi, geçtiğimiz yıllarda imzalandı; en yeni hat bu şimdilik.

- "Şah Denizi Hattı"

- "Bakü-Tiflis-Ceyhan Hattı", -ki halihazırda ülkenin toprağından petrol taşımaya devam ediyor.

- "Kerkük-Yumurtalık Hattı", ki, en eskisi ve en tanıdık ol

anı bu; biliyorsun, nicedir, Kuzey Irak petrolünü bizim Akdeniz limanlarımızdan gönderir, küresel tüketimine.

Neyse, sen zahmet etme diye, ben aşağıdaki resme aktardım. Resimdeki boru hatlarının bütünü, son yirmi yılın ürünü, çoğu son birkaç yılın.
..

Şimdi de şunları birbirine bağla:

Neyse, sen zahmet etmeyesin diye ben, aşağıdaki resimde bağladım.

İzle şimdi: Çin’de iç savaş var; Doğu Türkistan-Uygur özerk bölgesinin bağımsızlığını isteyen Uygurlar, devletle dövüşüyor.

Kırgızistan’da iç savaş var; Kırgızlarla Özbekler dövüşüyor.

Afganistan’da, iç savaş var; bir yanda devrik ama halen güçlü Taliban'la merkezi idare, diğer yanda Afganlarla Tacik asıllı, eski Sovyet işgali karşıtı savaş kalıntısı "mücahitler" dövüşüyor.

Pakistan’da iç savaş var; şeriatçılarla Pervez Müşerref yanlısı devletçiler dövüşüyor.

Çeçenistan’da ve Dağıstan’da iç savaş var; Rus yanlıları ile şeriatçı ayrılıkçılar dövüşüyor.

Azerbaycan’la Ermenistan, Dağlık Karabağ için dövüşüyorlar.

Gürcistan’da iç savaş var; Abhazlarla Otesyalılar bağımsızlık talep ediyor. Gürcistan, Abhazya ve Osetya’yı işgal etti, Rusya’nın müdahalesi ile geri çekildi.

Ukrayna’da iç savaş var-dı; sözde “turuncu devrim”de liberallerle solcular dövüştü, çatışma, azalarak da olsa sürüyor.

İran’da iç savaş hazırlanıyor; rejim muhalifleri ile devlet dövüşüyor. Geçen yıl ayaklanmalarda ölenler oldu.

Irak’ta iç savaş var; Kürtler,Araplar, Türkmenler, Şiiler,Sünniler, herkes birbiri ile dövüşüyor; son birkaç yıl içinde milyonlarca kişi öldü.

Suriye'de iç savaş var; şimdilik Baas iktidarı ve yandaşları ile sözde Demokrasi yanlıları dövüşüyor; çatışmanın bir şii-sünni savaşına dönmesi an meselesi; bu çatışmanın yer yer başladığı haberleri geliyor Suriye'den.

Denizi geçiyoruz:

Yugoslavya’da iç savaş var-dı; Sırplar, Boşnaklar, Hırvatlar birbirini doğradı yıllarca.

Saydığım iç savaşların bütünü, son yirmi yılda patlak verdi; çoğu son birkaç yılda.
..

Ne oldu; ne çıktı ortaya?

Başlangıçta çizdiğimiz çizgiler örtüştü mü yoksa?
..

Ve tarihler de örtüştü değil mi? boru hatları da, iç savaşlar da son yirmi yılın, çoğu birkaç yılın ürünü.

Yirmi yıl öncesi?

Hatırla: 1989, Berlin Duvarı’nın yıkılışı, Gorbaçov’un, Glasnost’u, Perestroika’sı. Yani, Sovyet Bloku’nun yıkılışı, Sosyalizm'in çözülüşü.

Rastlantı olmak için çok mu anlamlı?
..

Ama bir dakika, bir sorun var: ilk aşamada çizdiğin, Yugoslavya ile Asya arasındaki petro-gaz boru hatları çizgisi birleşti ama, kalın kırmızı “iç savaşlar çizgisi” birleşmedi; arada boşluk var değil mi?

Neresi orası?
..

Şimdi anladın mı terör kime hizmet ediyor?

vedat.kocal@politikadergisi.com