Güç Kavramı ve Kamu Diplomasisi

Bu çalışmanın ana inceleme konusu güç kavramı ve değişen diplomasi algısıyla dönüşen gücün yapısıdır. Tarih boyunca güç kavramı, askeri gücün kullanımı ya da tehdit unsuru olarak tanımlanmıştır. Küreselleşme ve teknolojideki ilerlemelerle uluslararası sistemde tek aktör olarak kabul gören devletlere, uluslararası örgütlerin, kuruluşların,

 geniş halk kitlelerinin ve hatta bireylerin de eklenmesi ile salt devletler arasındaki diplomasinin yetersizliği ortaya çıkmıştır. Devletten devlete, devletten halka ve halktan halka şeklinde karmaşık yapılar edinen yeni diplomasi kavramı beraberinde bu ilişkilerin yürümesi için zorlama ve tehdit niteliği taşımayan yumuşak gücün kavramsallaşmasını sağlamıştır. Geleneksel diplomasi ve kamu diplomasisinin yaşadığı tarihsel dönüşüm ile sert güç, yumuşak güç ve akıllı güç kavramlarının da incelendiği bu raporda, özellikle ülkemizde uluslararası ilişkiler disiplini için yeniliğini koruyan konulara değinilmek istenmiştir.

İletişim alanında yaşanan teknolojik gelişmeler, aynı anda hem küreselleşen hem de yerelleşen dünyamızda zaman ve mekân kavramlarını birer değer olarak karşımıza çıkartıyor, Soğuk Savaş döneminin tek boyutlu ikliminden sıyrılan uluslararası sistem, her geçen gün demokrasi, etnisite, din ve insan hakları odaklı taleplerle karşı karşıya kalırken, literatüre çok uzun zaman önce giren ama son dönemlerde çok sık zikredilen kamu diplomasisi kavramı; uluslararası arenada artık sadece devletlerin değil; kamuoyunun da önemli bir aktör olabileceğine, geleneksel diplomasi yönteminin yeterliliğini yitirdiğine, politik süreçlerin devletler arasında yaşanan bürokrasiye ek olarak, sivil toplum örgütleri ve halk kitlelerini de kapsadığına işaret etmektedir.

Kültür, enformasyon ve akademik faaliyetlerin tüm dünyaya yayılabilmesi, devletlerin iç ve dış politikada etkinliklerini ve çalışmalarını meşrulaştırmak için aktif bir kamu diplomasisi gütmelerine ve yerli-yabancı kamuoyu nezdinde imaj kaygısı taşımalarına neden olmaktadır. Kamu diplomasisinin yumuşak gücün bir kullanım alanı ve politikası olduğunu belirten "yumuşak güç" kavramının mucidi Joseph Nye, kamuoyunda hedeflenen diplomasinin, sonuçlar açısından, liderler arasındaki geleneksel küçük diplomatik iletişimlerden daha önemli hale gelebileceğini de eklemiştir.

Kamu diplomasisi çalışmalarında öne çıkan değerler ise; ülkenizin kültürü, siyasi değerleri, dış politikası, ekonomisi, eğitim düzeyi, medya, tanıtım ve tanıtma faaliyetleridir.

Kamu diplomasisinin ana amacı, köklü ilişkiler inşa etmektir. Diğer ülkelerin ihtiyaçlarını, kültürlerini, insanlarını anlamak, bakış açılarını, yanlış algılamaları düzeltmek ve ülkenizin imajını ve bilinirliğini artırmak bu ilişkilerin geliştirilmesinde önemli süreçlerdir. Eğer kendi toplumumuzu, politikalarımızı ve kültürümüzü doğru bir şekilde anlatmak istiyorsak ilk elden onlarla iletişime geçmek, onların dilini ve kültürünü öğrenmek zorundayız. Keza tek taraflı, geçici ve güven zedeleyici bir propagandadan ziyade; kamu diplomasisinde şeffaflık, uzun vadeli ilişkiler, karşılıklı çıkar ve işbirliği, güvenilirlik ve ortak değerler ön plana çıkmaktadır.

Joseph Nye, gücün ülkeler arasında dağıldığını ve küresel bilgi çağında dünya siyasetinde başarı elde edebilmenin sadece dikey ya da yatay oynayarak kazanılabilen üç boyutlu karışık bir satranç oyununa bağlı olduğunu belirtmiştir. Nye’a göre, satranç tahtasının en üstünde ülkeler arasındaki bilinen askerî konular yer almaktadır. Bununla birlikte, tahtanın ortasında yer alan ülkeler arası ekonomik meselelerde, gücün dağılımı çok kutupludur. Tahtanın en altında yer alan terörizm, uluslararası suç, iklim değişikliği ve bulaşıcı hastalıkların yayılması gibi uluslararası konularda ise, güç, çok geniş bir alana dağılmış devlet ve devlet dışı aktörlerin arasında karışık olarak örgütlenmiştir. Eğer bir hükümet, üç boyutlu bir oyunun tek boyutlu bir oyuncusu gibi, birinci boyuttaki askerî ve ikinci boyuttaki ekonomik ilişkilerde diyalog ve iş birliği yöntemlerini yok sayarak, sadece bir boyut içinde yatay politikalar izleyerek boyutlar arası dikey ilişkileri dikkate almazsa, uzun vadede bu oyunu kaybetmesi olasılığı yüksektir; çünkü uluslar arası ilişkilerin geçerli olduğu üçüncü boyutta başarının sırrı yumuşak güç değerlerinin kullanımıyla doğru orantılıdır. Yumuşak gücün başarısı da, devletleri ve halkları istediğiniz sonuçlara ulaşmak için cazibe oluşturma ve ikna yöntemleriyle etkilemeye ve iç-dış politikanızdaki faaliyetlerinize uluslararası otoritelerin meşruiyet sağlamasına bağlıdır.

Bekir Aydoğan

iletisim@politikadergisi.com

Not: Çalışmanın bütününe buradan [2] ulaşabilirsiniz