Alın verin kendi canınızdan vazgeçin; ekonomiye can verin!

‘Alın verin ekonomiye can verin' sloganıyla duyduğumuz reklâm kampanyasına eleştiri;

Reklâm kampanyalarının amacı; hepimizin bildiği gibi insanları belli konularda bilgilendirmek yâda bazı şeylere dikkatlerini çekmektir. Ama insan beyninin öyle bir mekanizması vardır ki buna 'algıda seçicilik’ diyorlar. Yani insan sadece ilgili olduğunu görüyor.

Takıldığım olay bir reklâm kampanyası; düşünüyorum da bundan önce de bazı vitrinlerde gördüğüm bir reklâm kampanyası vardı. TOBB 'in 'kriz varsa çarede var' adlı kampanyasıydı. Bu kadar değerli çizerimiz, karikatüristimiz varken; lise ödevi tadında hazırlanmış afişlerdi bunlar. Gülümseyen insanlar alışveriş yapıyorlardı resimde. Görmüş olanlar çoktur; mesajı da açık ve düşündürücüydü aslında… 'eve kapanma pazara çık!' saklama paralarını diyor ey zengin Türkiye harca gönlünce...

Gelelim benzer dediğim şu reklâm kampanyasına; bu sefer hazırlayanlar Türkiye reklâm konseyi. Ne kadar da tatlı görünüyordu Meliha Okur çiçekçi kıyafetlerinin içinde. Hâlbuki kendisi iyi bir ekonomisttir. Sabah haberlerinde iç açıcı olmayan ekonomimizi çok hoş bir üslupla dile getirir hep, hatta inanırımsınız bir programının ismi de 'doğruyu söyle' idi. Çiçek alın diyor, ellerine diken batarak toplayanda kazansın diyor. Ama zaten halk alışık ellerine batanlara, el yakanlara. O ayrı ama asıl soru şu; yahu burada kime ne mesajı veriyorsunuz? Alan zaten alıyor çiçeğini koyuyor masasına...

Bu reklâm hangi kesime hitap ediyor? Memura mı? İşçiye mi? öğrenciye mi? Hepsi birer ev ekonomisi uzmanı olmuş ev hanımlarına mı?

Gazeteyi açtığımda gördüm ki tam sayfa reklâm verilmiş. Ciddi bir beklenti olmalı o zaman, bu kadar bütçeye değmeli... Ama reklâmın verildiği sayfanın hemen yanında ki sayfada memura verilmesi öngörülen komik zam haberinin olması ne kadar manidar değil mi?  O zaman okuyucu şunu mu çıkartmalı bu iki sayfadan; ‘devletimin bana verdiği dokuz lira parayla gideyim en ucuzundan bir buket çiçek alayım, masama koyayım’ ...

Şimdi bunu yapmak için iki sebebi olur insanın; birincisi alacağı çiçekler öyle büyük öyle ihtişamlı olmalı ki etrafını görmemeli insan. Yaklaşan “kış zamlarını”, “elektrik zammını”, “okul alışverişini”, “harç zammı” yinelenir mi tedirginliğini, “ramazan pidesinin bile genel alım gücünün” üstünde olduğunu görmemeli insan... Bu bir sebep olabilir çiçek almak için. Ya da çiçekleri koyduğu vazoya bakarak bir bardak soğuk su içerek 'ben aranızdan ayrılıyorum' diye başlayacak mektubunu düşünmesine de sebep olabilir, malum kredi kartı borcundan doğan ölüm oranları ciddi boyutlarda...

Tablonun gerçeği şu; sen al bir çiçek akşam yemeklik bekleyen hanımın hem şaşırsın hem üzülsün. Yemek beklediği gibi çıkmayan çocuklar asileşsin. Çözüm arasın farklı arayışlara girsin toplum üzülsün. Veresiyesini alamayan kasap, bakkal üzülsün. Çalışıp çalışıp,  onca sene emekten sonra yine olduramayan, hesabı denkleştiremeyen babalar üzülsün.  Bunun yanı sıra sevinenleri saymıyorum uzun uzun.

Şimdi bana kalırsa kime hitap ettiği belli olmayan reklâmın bu bölümü için şöyle yorum yapılabilir; hadi alın verin ekonomiye can verin…

'varda mı almıyoruz?' dediniz galiba, olsun efendim o zaman kendi canınızdan vazgeçin!

Zeynep AKAL

iletisim@politikadergisi.com